Deze workshop is deel van ons Learning Together programma en het onderzoeksproject “Speakers for the dead” van de filmmaker Fabrizio Terranova. Fabrizio heeft Vinciane Despret uitgenodigd om een schrijf- en performanceworkshop voor te stellen en te geven over de relatie tot onze doden.

Elke deelnemer kan schrijven in een taal naar keuze. De gesprekken zullen in het Frans en Engels zijn.

Presentatie door Vinciane Despret

De doden zijn pas dood als we ze begraven…

“Ik heb duizend redenen om u dit te zeggen”, schreef een lezer van het boek Le voile noir aan de auteur ervan, Anny Duperey, “de doden zijn pas dood als we ze begraven. Anders werken ze voor ons, ze maken af waarvoor ze gemaakt zijn. We moeten hen begeleiden en hen helpen om ons te begeleiden, in een dynamisch, warm en duizelingwekkend heen-en-weer-gaan.” Als echo op deze brief de woorden van de filosoof Etienne Souriau, overgenomen door David Lapoujade: “”We weten heel goed dat de beste manier om een bestaan te ondermijnen is te doen alsof het geen realiteit heeft.

Veel mensen blijven relaties onderhouden met hun overledenen. Dit vereist verbeelding. Niet in de zin dat we ons iets moeten voorstellen dat niet bestaat, maar in de zin dat we vaak onmachtig zijn om deze relatie met deze zeer bijzondere bestaanswijze van deze doden te overdenken en te activeren. En we zijn des te machtelozer omdat onze omgeving vaak vijandig staat tegenover dit soort relaties – omdat veel weldenkende overtuigingen (met name in de menswetenschappen) het bestaan blijven ondermijnen.

En toch doen velen van ons dit werk van behoud van relaties. Met moed, met verbeelding, soms met vreugde (want de doden kunnen ons gelukkig maken). Er zijn ook dode mensen die erop staan. We leren op hen te reageren, of hun verzoeken in te willigen. Dit neemt de vorm aan van verhalen die we leren vertellen, zodat ze levend blijven. Verhalen die we ontdekken hebben het vermogen ons te laten bewegen, na te denken, mogelijke betekenissen te creëren die ons elders brengen, die ons intrigeren en verwarren. De verhalen geven aanleiding tot andere, ze vermenigvuldigen de raadsels en kronkelingen door andere verhalen op te roepen. Het is dit proces dat wij de “narratieve matrix” zullen noemen. En de doden lijken er bijzonder goed in.

De workshop zal teksten, maar ook performances opleveren. De groep beslist zelf wat buiten en binnen de groep blijft.

Hoe deelnemen aan de workshop?

Wij stellen voor dat elke kandidaat een tekst van één bladzijde schrijft die een eerbetoon is, een afscheidstekst, zoals die bij begrafenissen of eerbetuigingen wordt voorgelezen. Deze tekst gaat over een persoon van wie men heeft gehouden en die veel voor hem of haar en voor anderen heeft betekend. Deze tekst gaat over het vertellen aan hem of haar, en het delen met anderen. Wat kunnen we schrijven dat deze persoon levend houdt in onze collectieve herinnering? Hoe maken we deze persoon bekend bij anderen die hem/haar minder goed kennen? Hoe kunnen we praten over, uitleg geven over of speculeren over wat hij/zij gewild zou hebben dat we met hem/haar zouden doen, en worden, nu die persoon er niet meer is? Hoe beginnen we met deze tekst te zorgen voor een bestaan dat telt, onder ons?

Stel je kandidaat vóór 2 oktober per e-mail naar info@buda.be en vermeld in het onderwerp “workshop Vinciane Despret”.
Geef gerust aan als je ter plaatse wil slapen, wij helpen je zoeken naar oplossingen.
We geven je een antwoord voor 14 oktober.